Κύκλωπας

ο (AM Κύκλωψ, -ωπος)

1. ο μονόφθαλμος γίγαντας Πολύφημος, γιος τής νύμφης Θόωσας, που αναφέρεται στην Οδύσσεια

2. στον πληθ. οι Κύκλωπες

ονομασία φυλής τερατόμορφων μονόφθαλμων όντων τής αρχαίας μυθολογίας που κατοικούσαν σε νησί τού Αδριατικού Πελάγους

νεοελλ.

1. μτφ. μεγαλόσωμος, γίγαντας, κολοσσός

2. υβριστ. μονόφθαλμος άνθρωπος

αρχ.

1. αυτός που έχει ένα στρογγυλό μάτι

2. μτφ. ποιητικώς η Σελήνη, όταν λαμβάνεται κατά προσωποποίηση

3. μτφ. η κόρη τού οφθαλμού

4. στον πληθ. α) (στον Ησίοδ.) τρεις γιοι τού Ουρανού και τής Γης, που σφυρηλατούσαν τους κεραυνούς τού Διός

β) (στον Θουκ.) φυλή που εγκαταστάθηκε πριν από τους Σικανούς στη Σικελία, προερχόμενη ίσως από τη Μ. Ασία

γ) (ποιητ. μυθολ.) γίγαντες χαλκείς που είχαν ως εργαστήριο το ηφαίστειο τής Αίτνας

δ) ομάδα τειχοδόμων που είχαν μετακληθεί από τη Λυκία και έκτισαν τα τείχη τής Τίρυνθας, τών Μυκηνών και άλλων πόλεων, κατά αρχαία παράδοση.

[ΕΤΥΜΟΛ. < κύκλος + -ωψ (< ὄπωπα) πρβλ. κέρκ-ωψ, νυκτάλ-ωψ].